ĐỜI SỐNG

5 lợi ích sức khỏe độc đáo của hoa sen

Phạm Quỳnh Phương • 13-10-2023 • Lượt xem: 1559
5 lợi ích sức khỏe độc đáo của hoa sen

Sen là một loại cây thủy sinh có thể có nhiều màu sắc nhưng phổ biến nhất là màu hồng và trắng. Lá, cánh hoa và vỏ của nó có thể được chế biến và tiêu thụ theo nhiều cách và mang lại lợi ích sức khỏe.

Hoa sen được sử dụng trong ẩm thực nhiều nước châu Á, các bộ phận của cây và chiết xuất của nó đã được sử dụng trong y học cổ truyền hàng nghìn năm. Ngày nay, nghiên cứu vẫn tiếp tục khám phá những lợi ích của nó. Ví dụ, một số hợp chất trong sen có thể có tác dụng chống oxy hóa và chống viêm.

Có đặc tính chống oxy hóa

Cây sen chứa nhiều hợp chất flavonoid và alkaloid có thể hoạt động như chất chống oxy hóa. Chất chống oxy hóa giúp trung hòa các phân tử phản ứng được gọi là gốc tự do. Nếu các gốc tự do tích tụ trong cơ thể, chúng có thể gây ra stress oxy hóa, làm tổn thương tế bào và góp phần phát triển bệnh tật.

Một số hợp chất chống oxy hóa trong sen bao gồm kaempferol, catechin, axit chlorogen và quercetin. Hoạt động chống oxy hóa của hoa sen dường như tập trung nhiều nhất ở hạt và lá của nó.

Mặc dù có nghiên cứu hạn chế về tác động sức khỏe của con người khi tiêu thụ sen, người ta cho rằng các hợp chất chống oxy hóa này có thể bảo vệ chống lại các bệnh bắt nguồn từ stress oxy hóa. Đặc biệt, chúng có thể có tác dụng chống ung thư, bảo vệ chống lại bệnh Alzheimer và ngăn ngừa tổn thương gan.

Một nghiên cứu trong ống nghiệm cho thấy lá, cánh hoa và nhị hoa - bộ phận sản xuất phấn hoa của cây - có hoạt tính chống oxy hóa mạnh và ức chế các enzyme liên quan đến bệnh Alzheimer. Tuy nhiên, vẫn cần có nhiều nghiên cứu hơn trên con người về tác dụng chống oxy hóa và ngăn ngừa bệnh tật của hoa sen để hiểu rõ hơn về lợi ích tiềm năng của nó.

Có thể chống viêm

Các hợp chất trong sen cũng có thể có đặc tính chống viêm. Viêm mãn tính có thể do nhiễm trùng lâu dài, tiếp xúc với các chất có hại, chế độ ăn uống kém, hút thuốc và thiếu tập thể dục. Theo thời gian, tình trạng viêm có thể làm hỏng các mô và góp phần gây ra các bệnh như tắc nghẽn động mạch, bệnh tim, ung thư và tiểu đường.

Các quá trình viêm trong cơ thể bạn liên quan đến các tế bào được gọi là đại thực bào. Đại thực bào tiết ra các cytokine gây viêm, là những protein nhỏ báo hiệu phản ứng miễn dịch. Các nghiên cứu cho thấy rằng một số hợp chất trong hoa sen, như quercetin và catechin, có thể giúp ngăn ngừa hoặc giảm thiểu các con đường gây viêm này.

Chiết xuất từ ​​cả lá và hạt sen có thể thể hiện các đặc tính chống viêm này.

Một nghiên cứu trong ống nghiệm cho thấy chiết xuất từ lá sen có thể ức chế các hợp chất gây viêm, bao gồm yếu tố hoại tử khối u-α (TNF-α), interleukin 6 (IL-6), oxit nitric (NO) và prostaglandin E2 (PGE2).

Một nghiên cứu ống nghiệm khác sử dụng tế bào chuột cho thấy cả chiết xuất hạt sen và lá sen đều làm giảm sự biểu hiện của các gen gây viêm. Mặc dù những kết quả này cho thấy các bộ phận của cây sen giúp chống viêm nhưng vẫn cần có những nghiên cứu trên người.

Hoạt động như một chất kháng khuẩn

Hoa sen đã được nghiên cứu về tác dụng kháng khuẩn, bao gồm cả vi khuẩn trong miệng.  Vẫn chưa rõ làm thế nào hoa sen thể hiện đặc tính kháng khuẩn nhưng nhiều hợp chất có lợi mà nó chứa có thể đóng một vai trò nào đó.

Các nghiên cứu cho thấy chiết xuất lá sen có thể chống lại các loài vi khuẩn gây sâu răng và nhiễm trùng nướu. Vì vậy, nó có tiềm năng trở thành một thành phần trong kem đánh răng và các sản phẩm vệ sinh răng miệng khác. Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là những nghiên cứu này được thực hiện trong ống nghiệm. Cần nghiên cứu trên người để hiểu rõ hơn về tiềm năng của việc sử dụng sen để điều trị nhiễm trùng răng miệng.

Có thể giúp giảm lượng đường trong máu

Các nghiên cứu trên động vật cho thấy các hợp chất trong sen có thể giúp giảm lượng đường trong máu. Lượng đường trong máu cao có thể phổ biến ở những người mắc bệnh tiểu đường và dẫn đến các biến chứng.

Một nghiên cứu cho thấy chiết xuất lá sen làm giảm lượng đường trong máu ở thỏ mắc bệnh tiểu đường nhiều hơn đáng kể so với thuốc trị tiểu đường tiêu chuẩn. Một nghiên cứu khác cho thấy những con chuột nhận được chiết xuất hạt sen đã giảm lượng đường trong máu.

Ngoài ra, nghiên cứu trên chuột mắc bệnh tiểu đường thai kỳ cho thấy polysaccharide, một loại carbohydrate, từ lá sen làm giảm lượng đường trong máu lúc đói. Mặc dù vẫn chưa rõ ràng nhưng người ta suy đoán rằng tác dụng chống bệnh tiểu đường của chiết xuất hoa sen có thể xuất phát từ các chất chống oxy hóa mà chúng có chứa.

Có nhiều công dụng đa dạng trong thực phẩm

Với những lợi ích sức khỏe của sen, bạn có thể thêm nó vào nhiều công thức nấu ăn để tăng hàm lượng dinh dưỡng.

Trong nhiều trường hợp, việc thêm sen vào thực phẩm có thể biến chúng từ thực phẩm thông thường thành thực phẩm chức năng, là những thực phẩm có chứa các thành phần có tác dụng tích cực cho sức khỏe.

Ví dụ, các nhà khoa học đã thử thêm bột thân sen vào xúc xích để tăng hàm lượng chất xơ và chất chống oxy hóa mà không làm giảm chất lượng hoặc sự chấp nhận. Tương tự, bột hạt sen đã được sử dụng thay thế lúa mì trong bánh quy để bổ sung các đặc tính tăng cường sức khỏe. Một nghiên cứu cho thấy bánh quy làm bằng loại bột này có khả năng dung nạp tốt và được những người tham gia chấp nhận ở mức độ cao.

Theo Healthline