Theo Trung tâm Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), Mỹ, những dấu hiệu sau đây có thể cảnh báo một cơn đột quỵ và người bệnh cần tới bệnh viện ngay.

• Đột ngột tê hoặc yếu ở mặt, cánh tay hoặc chân, đặc biệt là ở một bên cơ thể.

• Đột nhiên nhầm lẫn, khó nói hoặc khó hiểu lời nói.

• Đột ngột khó nhìn ở một hoặc cả hai mắt.

• Đột ngột đi lại khó khăn, chóng mặt, mất thăng bằng hoặc thiếu phối hợp.

• Đau đầu dữ dội đột ngột mà không rõ nguyên nhân.

Theo CDC, các phương pháp điều trị đột quỵ hiệu quả nhất chỉ có sẵn nếu đột quỵ được nhận biết và chẩn đoán trong vòng 3 giờ kể từ khi có các triệu chứng đầu tiên. Bệnh nhân đột quỵ có thể không đủ điều kiện nhận những thứ này nếu họ không đến bệnh viện kịp thời.

CDC hướng dẫn cách để xác nhận dấu hiệu đột quỵ để kịp thời đến bệnh viện bằng bài kiểm tra sau đây:

- Bài kiểm tra mặt: Yêu cầu người bệnh cười để xem một bên mặt có bị xệ xuống không?

- Bài kiểm tra tay: Yêu cầu người bệnh giơ cả hai tay lên và xem có một cánh tay rủ xuống không?

- Bài kiểm tra nói: Yêu cầu người bệnh lặp lại một cụm từ đơn giản để xem có nói ngọng hay lạ không?

Nếu thấy bất kỳ dấu hiệu nào trong số này, người bệnh cần được cấp cứu ngay lập tức.

Đột quỵ là do lưu lượng máu đến não bị chặn (đột quỵ thiếu máu cục bộ) hoặc chảy máu đột ngột trong não (đột quỵ xuất huyết). Có nhiều nguyên nhân làm tăng nguy cơ đột quỵ.

Đột quỵ thiếu máu cục bộ

Khoảng 87% trường hợp đột quỵ là do thiếu máu cục bộ. Sự tắc nghẽn trong não thường do một mảng bám hoặc cục máu đông gây ra. Nếu tắc nghẽn xảy ra cục bộ trong não, tình trạng này được gọi là huyết khối. Nếu cục máu đông di chuyển từ một nơi khác trong cơ thể, nó được gọi là tắc mạch. 

Đột quỵ do thiếu máu cục bộ được phân loại cụ thể dựa trên vị trí tắc nghẽn xảy ra trong não và vị trí tắc mạch phát triển trong cơ thể. Trong một số trường hợp, vị trí của thuyên tắc ban đầu không được xác định.

Khi mảng bám tích tụ trên thành trong của động mạch, nó có thể dẫn đến bệnh xơ vữa động mạch. Mảng bám cứng lại và thu hẹp các động mạch, hạn chế lưu lượng máu đến các mô và cơ quan. Mảng bám có thể tích tụ trong bất kỳ động mạch nào trong cơ thể, kể cả động mạch ở não và cổ. Bệnh động mạch cảnh xảy ra khi mảng bám tích tụ trong động mạch cảnh ở cổ cung cấp máu cho não. Nó là một nguyên nhân phổ biến của đột quỵ do thiếu máu cục bộ.

Mảng bám trong động mạch cũng có thể vỡ ra. Các tiểu cầu trong máu dính vào vị trí tổn thương mảng bám và kết tụ lại với nhau để tạo thành cục máu đông. Những cục máu đông này có thể chặn một phần hoặc toàn bộ động mạch.

Các cục máu đông dẫn đến đột quỵ có thể xảy ra khi có các bệnh lý về tim và máu khác, chẳng hạn như rung tâm nhĩ và bệnh hồng cầu hình liềm. Các nghiên cứu MRI cho thấy có tới 40% trẻ em mắc bệnh hồng cầu hình liềm đã bị đột quỵ, mặc dù khám sức khỏe không cho thấy dấu hiệu của đột quỵ. Cách điều trị duy nhất cho những cơn đột quỵ không được phát hiện này (còn gọi là nhồi máu thầm lặng) là được truyền máu thường xuyên.

Các nghiên cứu đã phát hiện đột quỵ do thiếu máu cục bộ ở những người mắc COVID-19. Tuy nhiên, còn quá sớm để nói liệu COVID-19 có thể gây đột quỵ hay không.

Tình trạng viêm

Tình trạng viêm mãn tính góp phần gây đột quỵ do thiếu máu cục bộ. Các nhà nghiên cứu vẫn đang cố gắng hiểu điều này một cách đầy đủ. Nghiên cứu cho thấy viêm có thể làm hỏng các mạch máu và góp phần gây xơ vữa động mạch. Đột quỵ do thiếu máu cục bộ cũng có thể dẫn đến tình trạng viêm làm tổn thương thêm các tế bào não.

Cơn thiếu máu não thoáng qua

Cơn thiếu máu não thoáng qua còn được gọi là đột quỵ nhỏ, là do tắc nghẽn trong não giống như đột quỵ thiếu máu cục bộ. Với dạng này, sự tắc nghẽn sẽ vỡ ra trước khi có bất kỳ tổn thương nào đối với não của người bệnh. Nó thường kéo dài ít hơn một giờ nhưng có thể đến và đi. Cuối cùng, nó có thể trở thành một cơn đột quỵ hoàn toàn. 

Đột quỵ xuất huyết

Chảy máu đột ngột có thể gây đột quỵ xuất huyết. Điều này có thể xảy ra khi một động mạch trong hoặc trên đỉnh não bị vỡ. Máu bị rò rỉ khiến não sưng lên, làm tăng áp lực trong não có thể làm hỏng các tế bào não. 

Có hai loại đột quỵ xuất huyết: xuất huyết nội sọ, hoặc chảy máu trong hộp sọ, và xuất huyết dưới nhện, hoặc chảy máu giữa não và màng bao quanh nó. Xuất huyết nội sọ xảy ra trong khoảng 10% trường hợp đột quỵ và xuất huyết dưới nhện xảy ra trong khoảng 3%.

Các yếu tố nguy cơ

Các yếu tố nguy cơ đột quỵ bao gồm: Huyết áp cao, béo phì, không hoạt động thể chất, ăn kiêng, hút thuốc lá, căng thẳng, stress, thói quen tình dục, di truyền, nhiễm virus…

Tag: dấu hiệu cảnh báo cơn đột quỵ Dấu hiệu đột quỵ Trúng gió