Ngày 20.05 (theo giờ địa phương), Ban Giám khảo Giải thưởng Văn học Quốc tế International Booker công bố tác phẩm "Heart Lamp" - tập truyện ngắn của nữ nhà văn người Ấn Độ - Banu Mushtaq đã giành chiến thắng.

Bà đã vượt qua nhiều tên tuổi lớn như Anne Serre (Pháp), Vincent Delecroix (Pháp), Hiromi Kawakami (Nhật Bản), Vincenzo Latronico (Ý), và Solvej Balle (Đan Mạch) để nhận giải thưởng danh giá này. 

Tác giả Banu Mushtaq (trái) và dịch giả Deepa Bhasthi

So với các ứng viên khác, Banu Mushtaq có thể chưa phải là cái tên quen thuộc với cộng đồng văn chương quốc tế. Tuy nhiên, "Heart Lamp" đã chạm đến những giá trị vượt lên khỏi khuôn khổ văn học đơn thuần – và đó chính là điều khiến tác phẩm này được vinh danh.

Hội đồng Giám khảo cũng chia sẻ, "Heart Lamp" không chỉ nổi bật nhờ chất lượng văn học mà còn nhờ chiều sâu xã hội và giá trị nhân văn mà nó truyền tải. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử của giải thưởng, một tuyển tập truyện ngắn viết bằng tiếng Kannada – ngôn ngữ bản địa ở miền Nam Ấn Độ – được đề cử và giành chiến thắng. Điều này không chỉ mang tính biểu tượng, mà còn mở rộng biên giới ngôn ngữ của văn học thế giới.

"Heart Lamp" gồm 12 truyện ngắn, được viết bằng tiếng Kannada, kể về cuộc sống của những người phụ nữ Hồi giáo sống trong những cộng đồng nhỏ ở miền Nam Ấn – nơi mà chế độ phụ quyền, định kiến tôn giáo và cấu trúc giai cấp vẫn còn in hằn lên từng số phận. Những câu chuyện của "Heart Lamp" thế hiện sự đau khổ của người phụ nữ trong những nơi mà chế độ phụ quyền, định kiến tôn giáo và cấu trúc giai cấp vẫn đang đè nặng lên số phận con người.

Tác phẩm "Heart Lamp"

Banu Mushtaq không chỉ là một nhà văn, bà còn là một tiếng nói phản kháng mạnh mẽ đối với hệ thống phân biệt giai cấp tại Ấn Độ. Bà từng chia sẻ rằng nhiều tình tiết trong sách được lấy cảm hứng từ những bản tin của truyền thông Ấn Độ và cả từ chính trải nghiệm cá nhân. Với bà, văn chương không tách rời hiện thực.

Ban Giám khảo cho biết "Heart Lamp" là một tác phẩm khiến họ phải đọc thật chậm, thật sâu – bởi nó là sự kết hợp hiếm có giữa một tác phẩm văn học xuất sắc, câu chuyện rành mạch, nhân vật gây ấn tượng khó phai, lời thoại rõ ràng, những căng thẳng ẩn chứa dưới mặt chữ, đầy những tình tiết bất ngờ… và một tiếng nói xã hội mạnh mẽ, thấm đẫm cảm xúc về công lý, chính trị và đạo đức.

Hội đồng Ban Giám khảo (từ trái qua) Anton Hur, Beth Orton, Caleb Femi, Max Porter, và Sana Goyal

Max Porter, Chủ tịch Ban Giám khảo năm nay nhận định: "Heart Lamp" là một trải nghiệm hoàn toàn mới với độc giả tiếng Anh. Không chỉ về nội dung, ông Porter cho rằng bản dịch này tạo ra những cách tiếp cận mới lạ trong cấu trúc ngôn ngữ, và sẽ là một thách thức hấp dẫn mới dành cho người đọc. "Heart Lamp" là một tác phẩm thú vị mà các vị giám khảo ấn tượng ngay từ lần đọc đầu tiên, đây là một tác phẩm cần thiết để nói lên thân phận của những con người bị giam hãm bởi niềm tin, quyền lực và giai cấp.

Tác giả Banu Mushtaq (trái) và Dịch giả Deepa Bhasthi trong lễ trao giải

Giải thưởng International Booker đi kèm khoản tiền mặt trị giá 50.000 bảng Anh được chia đều giữa tác giả và dịch giả. Nhưng, giá trị tài chính chỉ là phần nổi. Điều thực sự quan trọng là danh tiếng và sức lan tỏa mà giải thưởng mang lại cho "Heart Lamp" và cho chính Banu Mushtaq. Với chiến thắng này, người ta có quyền hy vọng rằng những tiếng nói bị kìm nén – như những người phụ nữ trong tác phẩm – sẽ ngày càng được lắng nghe, chia sẻ và ủng hộ mạnh mẽ hơn.

Nguồn tổng hợp: https://thebookerprizes.com/

Tag: kết quả International Booker 2025 văn học văn học tiếng anh