Có những khoảnh khắc tưởng chừng rất đỗi bình thường lại trở thành khởi điểm cho một hành trình sáng tạo. Với họa sĩ Nguyễn Đức Tín, cúi nhìn xuống mặt nước giếng trong khu tập thể cũ ở Hà Nội đầu năm 2024 chính là khoảnh khắc như thế. Giếng nước ấy từng là nơi hội tụ sinh hoạt của nhiều phận người: từ những lao động lam lũ, kẻ trí thức mộng mơ, người bôn ba mưu sinh đến cả những số phận khép kín. Dù khác biệt, họ vẫn soi chung một mặt nước. Chính sự giao thoa ấy đã khơi nguồn cho loạt tác phẩm mới, nơi con người trở thành trung tâm.

Nguồn: lotusgallery

Nỗi ám ảnh với con người trong tranh Nguyễn Đức Tín không phải ngẫu nhiên. Nhiều năm sống trong môi trường tu tập, từng chuẩn bị để trở thành thầy dòng, đã rèn cho anh một sự nhạy cảm đặc biệt. Dù sau này rẽ hướng sang hội họa, cách anh lắng nghe, quan sát và chiêm nghiệm nội tâm vẫn còn nguyên vẹn. Anh gọi đó là một "mãnh lực" kéo mình vào bên trong, soi chiếu những vùng chưa thể gọi tên.

Nguồn: lotusgallery

Trong thế giới quan của Nguyễn Đức Tín, cơ thể người không hề phẳng hay đơn chiều. Nó là một sinh thể phức hợp, gói ghém linh hồn, đức tin, nỗi sợ, sự hoài nghi và những giằng co âm thầm. Tư tưởng này được thể hiện rõ trong cấu trúc bốn lớp đặc biệt của tranh: giấy dó và toan, mica màu, vải mùng, mica gương - lần lượt tượng trưng cho xương, cơ, da và linh hồn. Khi chồng lắp, chúng tạo nên hiệu ứng vừa trong suốt vừa ngăn trở, giống như hành trình con người đối diện bản thể: không lớp nào là tuyệt đối, cũng chẳng lớp nào là đáy.

Nguồn: lotusgallery

"Với tôi, con người là một thực thể đẹp đẽ và đầy bí ẩn. Mỗi khi quan sát một sự việc, tôi thường đặt mình vào vị trí của nhân vật để tưởng tượng họ đang nghĩ gì", anh từng chia sẻ.

Nếu kết cấu tác phẩm được sắp xếp rành mạch, thì triển lãm lần này lại mở ra theo hướng ngược, qua ba phần: TÍN - TÂM - THANH TỊNH. Cấu trúc này lấy cảm hứng từ câu đối mà một ông thầy đồ đã viết tặng: "Tín là đức tin tâm thanh tịnh".

TIN: là chỗ dựa giúp con người đứng vững giữa những biến động. Niềm tin ở đây không giới hạn trong tôn giáo, mà hiện hữu trong cả người sùng tín lẫn kẻ vô thần.

TÂM: là nơi trú ngụ của mọi đối cực - từ cái tôi bao dung, yếu mềm, khiêm nhu, đến cái tôi cực đoan, giận dữ, hoài nghi.

THANH TỊNH: là khoảnh khắc con người được hiện diện trọn vẹn là chính mình, nơi không còn phô diễn hay che giấu, nơi ánh nhìn của người khác không còn quyền chi phối.

Nguồn: lotusgallery

Điểm nhấn của không gian trưng bày là mô hình 3D cái giếng đặt ở trung tâm, bao quanh bởi mười hai bức tranh, mỗi bức gắn liền với một nhân vật trong xóm tập thể năm xưa. Mặt nước giếng được tái hiện bằng mica gương, biến khán giả thành một phần của tác phẩm: vừa quan sát, vừa bị quan sát; vừa thấy, vừa thấy chính mình đang thấy. Đó là trò chơi của ánh nhìn và sự tự soi chiếu - giữa ta với người, giữa ta với xã hội, và giữa ta với chính mình.

Có thể nói, triển lãm "DUCTIN" không chỉ kể về giếng nước trong ký ức của Nguyễn Đức Tín, mà chính nó là một cái giếng - một không gian để khán giả lặng lẽ cúi nhìn và tự hỏi: mình đang thấy gì trong mặt nước kia? Là gương mặt phẳng lặng hay những mảnh vỡ đứt gãy? Là bản thể sâu thẳm, hay lớp vỏ được dán ghép từ ánh nhìn người khác?

Nguồn: lotusgallery

Từ cú nhìn tưởng chừng giản đơn, Nguyễn Đức Tín dựng nên một cõi đi về của tâm tưởng. Triển lãm trở thành lời mời gọi mỗi người tạm dừng, cúi xuống và lắng nghe bản thân, học cách chấp nhận sự phức tạp vốn dĩ hiện hữu trong chính mình. Giữa nhịp sống ồn ã thường nhật, đây là một không gian để Tin – Tâm – Thanh Tịnh cùng vang lên, như nhắc nhở rằng đôi khi hạnh phúc đến từ việc can đảm soi vào bên trong.

Triển lãm "DUCTIN" được tổ chức tại Lotus Gallery (12-13 N1, Khu chế xuất Tân Thuận, Tân Thuận Đông, Quận 7, TP.HCM), mở cửa đến hết ngày 28.9.2025, đón khách tham quan trong khung giờ 09 giờ đến 18 giờ. Đây sẽ là không gian để công chúng trực tiếp trải nghiệm những lớp lang nghệ thuật độc đáo mà họa sĩ Nguyễn Đức Tín kiến tạo.

Tag: