1. Trường học xanh Green School (Bali, Indonesia) - Ngôi trường giữa rừng tre

Green School, Indonesia, nổi tiếng khắp thế giới với kiến trúc làm hoàn toàn từ tre, gỗ và các vật liệu thân thiện môi trường. Ngôi trường như một "ngôi làng xanh" giữa rừng nhiệt đới, nơi học sinh học cách sống hòa hợp với thiên nhiên.

Trường Green School Bali nằm ở Jalan Raya Sibang Kaja, Abiansemal, Badung, Bali, Indonesia - Nguồn: Internet

Điều đặc biệt là chương trình học không chỉ xoay quanh Toán, Văn, Khoa học mà còn lồng ghép các môn về bảo vệ môi trường, nông nghiệp bền vững, năng lượng tái tạo. Học sinh được tự tay trồng rau, làm compost, xây dựng các dự án tái chế. Green School truyền cảm hứng mạnh mẽ cho giáo dục bền vững, trở thành hình mẫu của nhiều quốc gia.

2. Trường Ørestad Gymnasium (Đan Mạch) - Ngôi trường không có… lớp học

Nằm ở Đan Mạch, Ørestad Gymnasium nổi tiếng với kiến trúc mở hoàn toàn. Trường không có lớp học theo nghĩa truyền thống, mà thay vào đó là những không gian học tập linh hoạt, nơi học sinh có thể thảo luận nhóm, nghiên cứu độc lập hoặc tham gia workshop.

Trường Ørestad Gymnasium với kiến trúc mở hoàn toàn - Nguồn: Internet

Không gian thiết kế theo dạng "học tập không tường ngăn" giúp học sinh rèn luyện kỹ năng cộng tác, tư duy phản biện và chủ động khám phá kiến thức. Đây là ví dụ điển hình cho triết lý giáo dục Bắc Âu: tự do, cởi mở và khuyến khích sáng tạo.

3. Trường Makoko Floating School (Nigeria) - Lớp học trên mặt nước

Trường Makoko Floating School - khu làng nổi Makoko, Lagos, Nigeria - Nguồn: Internet

Ở Lagos, Nigeria, khi những đứa trẻ trong khu ổ chuột Makoko không có chỗ học vì mực nước biển dâng cao, một kiến trúc sư đã thiết kế nên Makoko Floating School - ngôi trường nổi trên mặt nước. Ngôi trường có hình tam giác, làm từ vật liệu tái chế, vững chắc trước gió bão và được cung cấp điện bằng năng lượng mặt trời.

Không chỉ là nơi học tập, Makoko còn là trung tâm cộng đồng, chứng minh rằng giáo dục có thể "nảy mầm" ở bất cứ đâu, ngay cả trên những con sóng.

4. Trường Egalia (Thụy Điển) - Ngôi trường không phân biệt giới tính

Egalia ở Stockholm (Thụy Điển), là một ngôi trường mẫu giáo đặc biệt, nơi các khái niệm về giới tính được xóa nhòa. Giáo viên không gọi học sinh là "bé trai" hay "bé gái", mà sử dụng các đại từ trung tính. Trò chơi và đồ chơi cũng không phân chia theo giới.

Mục tiêu của trường là giúp trẻ phát triển tự do, không bị ràng buộc bởi các định kiến giới. Dù gây nhiều tranh cãi, Egalia đã mở ra những cuộc thảo luận quan trọng về giáo dục bình đẳng và sự công bằng từ những năm tháng đầu đời.

5. Trường Waldorf of the Peninsula (California, Mỹ) - Trường học không công nghệ

Trường Waldorf School of the Peninsula - Nguồn: Internet

Nghe có vẻ lạ, nhưng trong kỷ nguyên số, Waldorf lại chọn cách... nói "không" với máy tính, máy tính bảng hay điện thoại thông minh trong lớp học. Học sinh được khuyến khích học qua trải nghiệm thực tế: vẽ, hát, đóng kịch, nấu ăn, làm thủ công…

Triết lý của trường là trẻ em cần trải qua tuổi thơ gắn liền với những trải nghiệm chân thực, thay vì quá sớm tiếp xúc và phụ thuộc vào công nghệ. Điều bất ngờ là rất nhiều con em của các "ông lớn công nghệ" như Google, Apple lại chọn theo học tại đây.

6. Trường Fuji Kindergarten (Tokyo, Nhật Bản) - Sân chơi không có điểm dừng

Trường Fuji Kindergarten nhận giải thưởng Moriyama RAIC International năm 2017 - Nguồn: Internet

Trường Fuji Kindergarten được thiết kế hình tròn với sân thượng rộng, nơi trẻ có thể chạy vòng quanh không ngừng nghỉ. Không có lan can cao ngăn cản, trẻ được phép leo trèo, nếu vấp ngã có thể tự đứng dậy.

Triết lý của trường là để trẻ học cách vượt qua giới hạn và phát triển sự tự lập từ sớm. Mỗi ngày, học sinh có thể chạy hơn 4km chỉ nhờ… sân trường hình tròn này. Fuji Kindergarten đã nhiều lần được vinh danh là một trong những thiết kế trường học sáng tạo nhất thế giới

7. Trường Deep Springs College (Mỹ) - Đại học giữa sa mạc

Trường Deep Springs College toạ lạc tại 250 Deep Springs Ranch Road, Big Pine, California, Hoa Kỳ - Nguồn: Internet

Deep Springs là một trong những trường đại học nhỏ nhất thế giới, chỉ nhận khoảng 30 sinh viên mỗi khóa. Nằm giữa sa mạc California, trường kết hợp học tập với lao động: sinh viên vừa học lý thuyết, vừa phải làm nông, chăn bò, sửa ống nước… 

Triết lý giáo dục ở đây là đào tạo con người toàn diện – vừa có tri thức, vừa có khả năng tự lập và thích nghi trong mọi hoàn cảnh. Dù quy mô nhỏ, Deep Springs đã đào tạo nên nhiều nhà lãnh đạo, học giả xuất sắc.

8. Trường Brightworks School (San Francisco, Mỹ) - "Ngôi trường của sự tò mò"

Trường Brightworks School – 682 Schofield Road, Presidio, San Francisco, California, Hoa Kỳ. Nguồn: Internet

Brightworks được mệnh danh là "ngôi trường không giáo trình". Ở đây, trẻ em không học theo môn cố định mà theo các dự án thực tế xoay quanh những chủ đề lớn như: "Nước", "Lửa", "Âm nhạc", "Không gian vũ trụ"…

Học sinh được tự đặt câu hỏi, tự nghiên cứu, tự giải quyết vấn đề dưới sự hướng dẫn của giáo viên. Trường tin rằng việc học hiệu quả nhất bắt nguồn từ sự tò mò tự nhiên. Khi học sinh được quyền lựa chọn, các em sẽ tìm thấy niềm vui trong học tập thay vì coi đó là nghĩa vụ.

9. Trường Vittra Telefonplan (Stockholm, Thụy Điển) - Ngôi trường không bàn ghế

Trường Vittra Telefonplan chú trọng phát triển các năng lực thiết yếu - Nguồn: Internet

Vittra Telefonplan khiến ai lần đầu đến cũng bất ngờ, bởi ở đây… không có bàn ghế truyền thống. Không gian lớp học được thiết kế mở với ghế lười, sofa, bậc thang, hốc tường cho học sinh thoải mái ngồi – đứng – nằm học tùy thích.

Mục tiêu của trường là xóa bỏ ranh giới cứng nhắc giữa "phòng học" và không gian sống, tạo môi trường linh hoạt, thân thiện, giúp học sinh cảm thấy học tập cũng nhẹ nhàng như ở nhà. Vittra cũng đặc biệt chú trọng phát triển kỹ năng làm việc nhóm, giao tiếp và sáng tạo - những năng lực thiết yếu trong thế kỷ 21.

Ở Việt Nam thì sao?

TH School với khuôn viên xanh mát - Nguồn: Internet

Bên cạnh những ngôi trường nổi tiếng quốc tế, Việt Nam cũng đã và đang xuất hiện nhiều mô hình trường học thú vị, mang đến trải nghiệm khác biệt cho học sinh:

TH School (Hà Nội và Nghệ An): Kiến trúc xanh, sử dụng thực phẩm sạch từ trang trại, chương trình song ngữ kết hợp nghệ thuật và thể thao, giúp học sinh phát triển toàn diện. Đại học FPT (Hà Nội, Đà Nẵng, TP.HCM): Campus rộng lớn giữa thiên nhiên, được ví như "resort" đại học, vừa đào tạo công nghệ - kinh tế, vừa chú trọng kỹ năng sống, tinh thần khởi nghiệp. Vinschool (Hà Nội, TP.HCM): Hệ thống giáo dục phổ thông toàn diện, chú trọng phát triển công dân toàn cầu, áp dụng chương trình hiện đại với cơ sở vật chất tiên tiến. Những mô hình này cho thấy Việt Nam cũng đang bắt nhịp xu hướng đổi mới giáo dục toàn cầu, xây dựng những ngôi trường "đáng mơ ước" ngay trong nước.

Từ ngôi trường nằm giữa rừng tre ở Bali, lớp học nổi trên mặt nước tại Nigeria, đến trường đại học giữa sa mạc Mỹ hay ngôi trường không có bàn ghế ở Thụy Điển - mỗi ngôi trường là một minh chứng rằng giáo dục có thể được kiến tạo theo vô vàn cách khác nhau. Điểm chung của tất cả là: đặt học sinh làm trung tâm, khuyến khích trải nghiệm, sáng tạo và phát triển toàn diện. Ngay tại Việt Nam, những mô hình trường học hiện đại và khác biệt cũng đang cho thấy khát vọng hội nhập, tinh thần đổi mới và sáng tạo không ngừng.

Tag: