Báo Thanh Niên - cội nguồn của Báo chí cách mạng Việt Nam

Báo Thanh Niên đóng vai trò quan trọng trong việc tuyên truyền, chuẩn bị tư tưởng, lý luận và tổ chức cho sự ra đời của các nhóm cộng sản vào cuối năm 1929, đồng thời góp phần quan trọng trong việc thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam đầu năm 1930. Nội dung các bài viết trên báo thường tập trung khơi dậy lòng căm thù quân xâm lược, cổ vũ nhân dân nổi dậy làm cách mạng, đồng thời học tập kinh nghiệm lịch sử để đưa cách mạng Việt Nam đến thắng lợi toàn diện.

Trong bài viết “Kấm đi ra ngoài” đăng trên Báo Thanh Niên số 63, ngày 3.10.1926, có đoạn:
“Đồng bào ơi! Quyền tự do là trời cho mình, người mà không được tự do thà rằng chết. Tỉnh dậy, tỉnh dậy, đập vỡ cái lồng Tây nó nhốt người mình đi. Đồng bào ơi! Cam chịu như gà như lợn mãi hay sao? Chỉ có gà lợn thì mới chịu người ta giam nhốt mãi, nếu là người thì thế nào cũng kiếm cách phá lồng mà ra.”

Ngày 3.10.1926, bài báo “Kấm đi ra ngoài” đăng trên báo Thanh Niên - Nguồn: Ảnh tư liệu Bảo tàng Lịch sử quốc gia Việt Nam

Về hình thức thực hiện, báo in bằng chữ viết với bút sắt nhọn trên giấy sáp. Phía trên trang nhất trong khung hình chữ nhật, tên báo được viết bằng 2 thứ chữ là chữ quốc ngữ và chữ Hán. Bên trái khung chữ nhật có hình ngôi sao năm cánh, ở giữa ngôi sao là số phát hành của tờ báo đó.

Về phát hành, mỗi số báo Thanh Niên in khoảng 100 bản, được chuyển từ Trung Quốc về nước bằng đường tàu thủy, lưu hành trong các chi bộ của Việt Nam Thanh niên Cách mạng Đồng chí hội, trong các cơ sở cách mạng của Việt kiều ở Thái Lan, Trung Quốc… đây là những đường dây liên lạc bí mật của tổ chức. Khi về đến nước ta, tại mỗi cơ sở, tờ báo lại được chép tay nhân lên thành nhiều bản nhằm vận động, tuyên truyền một cách mạnh mẽ. Báo Thanh Niên đã có ảnh hưởng sâu rộng trong đời sống chính trị của nhân dân. Đến cuối năm 1929, tờ Thanh Niên đình bản, tuy nhiên vẫn chưa xác định được số báo cuối cùng ra ngày nào.

Kỷ niệm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam

Nguồn: Internet

Trong buổi nói chuyện với các nhà báo tại Đại hội lần thứ II Hội Nhà báo Việt Nam (ngày 16.4.1959), Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh: "Báo chí ta không phải để cho một số ít người xem, mà để phục vụ nhân dân, để tuyên truyền giải thích đường lối, chính sách của Đảng và Chính phủ, cho nên phải có tính chất quần chúng và tinh thần chiến đấu”.

Trong quá trình phát triển toàn diện của đất nước, báo chí tiếp tục khẳng định vai trò then chốt trong việc tuyên truyền đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước; bảo vệ quyền lợi chính đáng của nhân dân; xây dựng văn hóa, con người Việt Nam; đấu tranh chống tiêu cực, tham nhũng, bảo vệ lợi ích quốc gia. Đặc biệt, báo chí đã phát huy mạnh mẽ chức năng giám sát xã hội, góp phần nâng cao dân trí và cổ vũ những giá trị tích cực trong đời sống.

Năm 1985, nhân kỷ niệm 60 năm ngày Báo Thanh Niên xuất bản số đầu tiên, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã ra quyết định lấy ngày 21.6 hằng năm làm Ngày Báo chí Việt Nam. Ngày 21.6.2000, nhân kỷ niệm 75 năm Ngày Báo chí Việt Nam, theo đề nghị của Hội Nhà báo Việt Nam, Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam đồng ý gọi Ngày Báo chí Việt Nam là Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam.  

Nhờ công cuộc đổi mới do Đảng khởi xướng và lãnh đạo, báo chí Việt Nam đã có bước phát triển vượt bậc. Từ vài chục cơ quan ban đầu, đến nay cả nước có hàng trăm cơ quan báo chí, có nhiều đài phát thanh, truyền hình từ trung ương đến địa phương, cùng hệ thống báo chí điện tử sôi động, thu hút hàng triệu độc giả mỗi ngày. Đội ngũ người làm báo ngày càng lớn mạnh góp phần đưa báo chí đi sâu vào thực tiễn, lan tỏa những giá trị tốt đẹp trong xã hội.

Tròn một thế kỷ (21.6.1925 - 21.6.2025) đồng hành cùng dân tộc, báo chí cách mạng Việt Nam đã không ngừng lớn mạnh, trở thành lực lượng xung kích trên mặt trận tư tưởng, văn hóa. Từ những tờ báo đầu tiên do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, đến hệ thống truyền thông hiện đại hôm nay, báo chí luôn giữ vai trò tiên phong trong tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng, cổ vũ cái đẹp, đấu tranh với cái xấu, bảo vệ lợi ích của nhân dân và quốc gia.

Trước yêu cầu mới, báo chí cần tiếp tục khẳng định vai trò định hướng dư luận, giữ vững dòng thông tin tích cực. Mỗi cơ quan báo chí, mỗi nhà báo phải không ngừng nâng cao bản lĩnh chính trị, đạo đức nghề nghiệp và trình độ chuyên môn, đáp ứng yêu cầu xây dựng nền báo chí chuyên nghiệp, hiện đại, nhân văn và vì nhân dân phục vụ. 

Tài liệu tham khảo: Sách: Lịch sử các chế độ báo chí ở Việt Nam - Tập 1  Báo Hà Nội Mới: Những tờ báo cách mạng đầu tiên của Việt Nam  

Tag: báo chí cách mạng Việt Nam 100 năm 21/6