Yakishime là kỹ thuật làm gốm nung ở nhiệt độ cao không tráng men. Đây được xem là phương pháp sản xuất gốm cơ bản nhất ở Nhật nhưng trải qua tháng năm thăng trầm đã phát triển theo nhiều hướng đặc biệt. Các tác phẩm được giới thiệu trong buổi triển lãm mang đến cho người xem một khía cạnh của văn hóa Nhật Bản thông qua việc nghiên cứu từ những hình mẫu lâu đời cho đến những tác phẩm đương đại.

Yakishime – Dáng hình của Đất là chương trình nhằm hướng tới kỷ niệm 50 năm ngày thiết lập mối quan hệ ngoại giao hai nước Việt Nam – Nhật Bản (21/9/1973 - 21/9/2023). Buổi triển lãm đã được khai mạc vào ngày 4/4 vừa qua tại không gian Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam – Hà Nội do Trung tâm Giao lưu Văn hóa Nhật Bản phối hợp với Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam tổ chức.

Không gian triển lãm Yakishime tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.

Đến với không gian triển lãm, du khách sẽ được chiêm ngưỡng hơn 80 món đồ Yakishime ở nhiều niên đại khác nhau cùng với các tác phẩm đầu thời kỳ hiện đại. Không gian trưng bày được sắp xếp bố cục chia làm 3 phần tương ứng với mỗi khía cạnh trong văn hóa Nhật Bản.

Phần 1 được sắp xếp trưng bày các trà cụ dùng trong trà đạo, một nét văn hóa truyền thống của Nhật từ xưa đến nay. Các tác phẩm được trưng bày trong không gian mô phỏng như phòng trà truyền thống, giúp du khách được trải nghiệm và hiểu hơn về khía cạnh văn hóa trà đạo Nhật Bản.

Không gian trà đạo cùng các trà cụ được làm từ gốm Yakishime.

Phần 2 gồm các dụng cụ sử dụng trong ăn uống, đây là các đồ dùng không thể thiếu trong đời sống hàng ngày của người dân Nhật Bản. Trong phần này du khách sẽ được chiêm ngưỡng một khía cạnh khác chính là văn hóa ẩm thực Nhật, các dụng cụ ăn uống khác nhau trên bàn ăn sẽ phản ánh sự thay đổi của mùa.

Các dụng cụ trên bàn ăn từ Yakishime.

Phần 3 gồm các tác phẩm nghệ thuật theo nhiều phong cách khác nhau được các nghệ sĩ chế tác bằng phương pháp Yakishime. Bên cạnh việc tiếp tục phát triển lĩnh vực gốm trong trà cụ hay các đồ dùng phục vụ nhu cầu trong cuộc sống, gốm Yakishime đang được hướng tới các sản phẩm nghệ thuật độc đáo hơn và dần thoát khỏi những ràng buộc của chủ nghĩa thực dụng.

Các tác phẩm nghệ thuật Yakishime đương đại.

Được biết đồ gốm Yakishime đã có niên đại từ thế kỷ 4 hoặc 5, nhưng khoảng thế kỷ 12 đến thế kỷ 17 thì kỹ thuật này mới có chỗ đứng vững chắc và được góp phần trong công đoạn sản xuất quan trọng tại các trung tâm gốm lớn ở Nhật Bản.

Theo ban tổ chức cho biết, vào những năm 1568 – 1615 (thời Momoyama), Yakishime đã trở thành dụng cụ pha trà quý. Dưới sự bảo trợ của Sen Rikyu (người có tầm ảnh hưởng trong giới trà đạo) và Toyotomi Hideyoshi (người thống nhất Nhật Bản) thời bấy giờ, đã có rất nhiều sản phẩm như khay đựng trà, bát uống trà, bình nước, bình hoa và nhiều dụng cụ uống trà khác đã được ra đời.

Có thể nói Yakishime là phương pháp làm gốm nguyên thủy nhất của Nhật. Thường thì các loại gốm sứ được tráng men để trang trí và tạo bề mặt trong suốt không thấm nước. Còn gốm Yakishime thì được nung ở nhiệt độ cao để đất sét hình thành sự liên kết chặt chẽ, trở nên sành hóa và không thấm nước. Phương pháp truyền thống này đã được phát huy và lưu truyền từ thời trung cổ của Nhật cho tới tận bây giờ.

Các tác phẩm nghệ thuật Yakishime đương đại.

Đến với buổi triển lãm, khán giả sẽ được chiêm ngưỡng những sản phẩm gốm Yakishime độc đáo, bên cạnh đó mọi người sẽ hiểu thêm về sự đa dạng, chiều sâu cũng như sức sáng tạo, tính thẩm mỹ của con người và văn hóa Nhật Bản. Chương trình sẽ diễn ra cho đến hết ngày 20/4 tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.

Tag: Gốm Nhật Yakishime Triển lãm Bảo tàng Nghệ thuật Văn hóa