Áp lực công việc và học tập khiến đêm thành ban ngày

Nhiều người trẻ thú nhận rằng 23 giờ mới là lúc “bắt đầu một ngày mới”: chạy deadline, làm nốt dự án cá nhân hoặc ôn bài cho kịp kỳ kiểm tra. Không ít bạn cho biết ban ngày họ bị “ngốn” thời gian vào các cuộc họp, tin nhắn công việc, email liên tục hoặc lịch học dày đặc, khiến những công việc đòi hỏi sự tập trung phải dồn về cuối ngày. Nhiều người thừa nhận họ chỉ thực sự có thể làm việc nghiêm túc sau 22–23 giờ, khi không còn tiếng thông báo hay yêu cầu gấp nào xuất hiện.

Bạn Khánh Vy (23 tuổi, nhân viên truyền thông) cho biết việc thức khuya gần như đã trở thành nhịp làm việc quen thuộc: “Cả ngày mình bị cuốn vào các dự án của công ty và những buổi gặp khách hàng. Công việc truyền thông đòi hỏi sự linh hoạt, phải xử lý tình huống liên tục. Khi có kế hoạch mới phát sinh, mình thường là người chuẩn bị lại toàn bộ phần chi tiết để báo cáo và triển khai”.

Vy chia sẻ thêm rằng với đặc thù ngành sáng tạo, thời gian bắt đầu làm việc của cô cũng khá linh hoạt, thường rơi vào 9 - 10 giờ sáng. Điều này khiến nhịp sinh hoạt của cô trễ hơn so với nhiều ngành khác, dẫn đến việc làm việc vào ban đêm trở thành điều khó tránh khỏi: “Một ngày 8 tiếng thật sự không đủ để xử lý hết mọi thứ. Vì vậy, chuyện mình thức đến 1 - 2 giờ sáng để hoàn thành dự án là rất thường gặp”.

Dù đã trở thành thói quen phổ biến, việc thức khuya cho thấy nhiều vấn đề sâu hơn trong đời sống người trẻ. Từ áp lực công việc, học tập, lịch trình dày đặc, cho đến nhu cầu tìm một khoảng lặng cá nhân giữa nhịp sống nhanh, ngày càng nhiều bạn trẻ chọn làm việc, học bài hoặc “sống cho mình” vào ban đêm. Không gian tĩnh lặng sau 23 giờ trở thành thời điểm hiếm hoi họ có thể tập trung hoặc nghỉ ngơi đúng nghĩa. Tuy vậy, Khánh Vy cũng thừa nhận cô hiểu rõ thức khuya không phải lựa chọn lành mạnh. Mỗi dự án mà cô đảm nhiệm đều có những giai đoạn “dễ thở” xen kẽ thời điểm nước rút đòi hỏi sự tập trung cao độ. “Sau mỗi đợt chạy deadline, mình luôn cố gắng kéo bản thân về lại nhịp sống bình thường và ngủ trước 23 giờ để bù lại. Nhưng giữ được lâu thì rất khó.”, Vy chia sẻ.

Bạn Khánh Vy cho biết do đặc thù công việc nên việc thức khuya đến 1 - 2 giờ sáng gần như trở thành thói quen hàng ngày (Ảnh: NVCC)

Sự cuốn hút của màn hình - Kẻ “cướp giờ ngủ” không tiếng động

Nếu áp lực là nguyên nhân, thì công nghệ chính là chất xúc tác âm thầm khiến người trẻ ngày càng ngủ muộn hơn. Trong thời đại TikTok, Netflix hay các tựa game online, mọi nền tảng đều vận hành dựa trên thuật toán cá nhân hóa, nghĩa là càng mệt mỏi, càng dễ bị cuốn vào những nội dung “vừa đủ nhẹ nhàng” để giải trí.

Chỉ một video 15 giây cũng có thể kéo theo hàng chục video tiếp theo. Chế độ auto-play của các ứng dụng xem phim khiến việc tắt màn hình trước khi ngủ trở thành một cuộc chiến ý chí thực sự. Nhiều bạn trẻ chia sẻ họ cần vài giờ lướt điện thoại để “xả stress” sau một ngày dài, nhưng khoảnh khắc giải trí ấy thường không dừng lại đúng lúc. Chỉ đến khi ngẩng lên, họ mới nhận ra đồng hồ đã chỉ 1–2 giờ sáng, còn cơ thể thì đã vượt quá giới hạn.

Công nghệ như chiếc bẫy nhẹ nhàng cuốn giới trẻ xa giấc ngủ (Ảnh: Internet)

Trì hoãn giờ đi ngủ để “trả thù”

Một trong những hiện tượng phổ biến nhất ở người trẻ hiện nay là “revenge bedtime procrastination” - thói quen trì hoãn việc đi ngủ như một cách “đòi lại quyền kiểm soát” sau cả ngày bị công việc, học tập và trách nhiệm chiếm trọn.

Dù cơ thể đã kiệt sức, nhiều bạn vẫn cố nán lại để xem thêm một tập phim, nghe vài bài nhạc, đọc vài chương truyện hoặc đơn giản là nằm yên và làm… không gì cả. Cảm giác được làm chủ thời gian của chính mình dù chỉ trong vài tiếng trước khi ngủ mang lại sự cân bằng tạm thời, như thể “mình mới thật sự sống cho mình”.

Không ít bạn trẻ chia sẻ rằng buổi tối là khoảng thời gian duy nhất trong ngày họ không phải trả lời email, chạy deadline hay đối mặt với áp lực kỳ vọng. Chính vì thế, họ lựa chọn đánh đổi giấc ngủ để giữ lại chút tự do nhỏ nhoi ấy. Nhưng sự “trả thù” này lại trở thành vòng lặp phản tác dụng: càng thức khuya, cơ thể càng mệt mỏi, từ đó sinh ra tâm lý muốn có thêm thời gian riêng và lại lựa chọn tiếp tục thức khuya. Hậu quả là cơ thể thiếu ngủ kéo dài, tâm lý căng thẳng, hiệu suất làm việc giảm sút và ngày hôm sau lại tiếp tục mệt mỏi.

“Revenge bedtime procrastination” khiến người trẻ thức khuya để lấy tự do, nhưng càng thức càng mệt và giảm hiệu suất làm việc (Ảnh: Internet)

Dù sao thì, giấc ngủ vẫn cần được ưu tiên

Trước thực trạng này, nhiều chuyên gia nhấn mạnh rằng việc thức khuya có thể tạm mang lại cảm giác thoải mái, được kiểm soát công việc, nhưng lâu dài lại ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất và tinh thần. Vì vậy, người trẻ cần tìm cách cân bằng giữa nhu cầu cá nhân và giấc ngủ.

May mắn là việc điều chỉnh nhịp sinh hoạt không phải là điều bất khả thi. Các chuyên gia giấc ngủ nhấn mạnh rằng chỉ cần những thay đổi nhỏ nhưng đều đặn, người trẻ hoàn toàn có thể vừa duy trì khoảng thời gian riêng tư, vừa bảo vệ giấc ngủ cần thiết cho cơ thể và tinh thần. Dưới đây là một số hướng đi thực tế:

• Giảm tiếp xúc màn hình trước khi ngủ: Ngắt kết nối 30 - 45 phút hoặc chuyển sang đọc sách, nghe nhạc nhẹ để cơ thể thư giãn.
• Thiết lập giờ đi ngủ cố định: Ngủ cùng giờ vài ngày mỗi tuần giúp hình thành nhịp sinh học ổn định, dễ chìm vào giấc và tỉnh táo hơn.
• Xây dựng nghi thức thư giãn buổi tối: Đọc sách nhẹ, nghe nhạc, thiền ngắn giúp tâm trí chuyển từ trạng thái bận rộn sang thư giãn, vừa tận hưởng thời gian riêng vừa không gián đoạn giấc ngủ.
• Sắp xếp công việc hợp lý: Hoàn thành việc quan trọng sớm, phân chia ưu tiên để giảm áp lực buổi tối, dễ đi ngủ đúng giờ hơn.
• Thay đổi nhận thức về giấc ngủ: Giấc ngủ không phải “xa xỉ phẩm”, mà là nền tảng cho sức khỏe, sự sáng tạo và cân bằng cuộc sống.

Dù nhịp sống hiện đại và thói quen thức khuya chiếm thời gian của người trẻ, những thay đổi nhỏ vẫn giúp họ cân bằng giữa sức khỏe và thời gian cho bản thân (Ảnh: Internet)

Nhịp sống hiện đại khiến nhiều người trẻ phải thức khuya để vừa hoàn thành công việc, học tập, vừa tìm lại chút thời gian riêng cho bản thân. Dù công nghệ, áp lực công việc và thói quen “trả thù giấc ngủ” ngày càng phổ biến, việc ưu tiên giấc ngủ vẫn hoàn toàn khả thi. Bằng những điều chỉnh nhỏ nhưng đều đặn, người trẻ có thể cân bằng giữa nhu cầu cá nhân và sức khỏe.

​​​​​​​

Tag: Giấc ngủ Ngủ trễ Thức khuya Giới trẻ