Ở thành phố Hồ Chí Minh, nơi mà khi nhắc đến, người ta thường nhớ ngay đến vẻ “hoa lệ”, hiện đại và sáng tạo, vẫn có những con người lặng lẽ giữ gìn hương vị xưa cũ, lưu lại cho thành phố này những ký ức thơm lừng của ẩm thực quê nhà. Người giữ vị không chỉ đơn thuần là người nấu món ăn theo công thức cũ, mà còn đang lưu giữ một phần truyền thống gia đình, một phần ký ức của thời kỳ sống tập thể, khi những con người xa lạ từ khắp miền đất nước gặp nhau, cùng sẻ chia niềm vui trong những bữa cơm giản dị và ấm áp.

Giữa nhịp sống hối hả, những quán ăn nhỏ, đôi khi chỉ là gánh hàng rong hay căn bếp nép mình trong những con hẻm nhỏ, chật chội của thành phố, vẫn lặng lẽ tỏa hương. Ở đó, người ta không chỉ ăn cho no mà còn tìm thấy một cảm giác thân thuộc như được trở về với mái nhà cũ, với bữa cơm của mẹ, với mùi khói bếp phảng phất trong chiều mưa Sài Gòn. Không chỉ thế, ẩn dấu sau mỗi quán ăn đều là một câu chuyện riêng, có quán là di sản nhiều đời trong gia đình, có quán là chốn mưu sinh của di dân Bắc - Nam, tứ phía đổ về mang theo cả những hương vị quê hương khó phai. Chính những điều ấy đã góp phần dệt lên ký ức tập thể của một Sài Gòn hoa lệ nhưng đầy tình người.

1. Phở Dậu - Hương vị Bắc nối dài ký ức của người con xa xứ

Địa chỉ: Địa chỉ: Hẻm 288 M1, đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Phường 8, Quận 3, thành phố Hồ Chí Minh (cũ)

Quán Phở Dậu - Nguồn: Internet

Phở Dậu, quán phở Bắc đã gắn bó với thành phố hơn 60 năm hay còn được gọi là Phở cư xá 288 (quận 3, thành phố Hồ Chí Minh cũ) theo tên con hẻm. Tên “Dậu” được đặt theo tên bà chủ khai sinh ra quán, một người phụ nữ Nam Định, di dân vào Sài Gòn. Hương vị của những bát phở nghi ngút khói ở đâu được giữ đúng tinh thần của một bát phở Bắc chính gốc: từ hương vị, nước dùng đến cách bài trí, chỉ khác ở chỗ bánh phở là loại nhỏ chứ không to bản như nguyên gốc.

2. Chè Hiển Khánh - Quán chè lưu giữ một thời để nhớ

Địa chỉ: 718 Nguyễn Đình Chiểu, Phường 1, Quận 3, Hồ Chí Minh (cũ)

Các món ăn đặc sắc ở quán Chè Hiển Khánh - Nguồn: Internet

Chè Hiển Khánh xuất hiện lần đầu ở phường Đa Kao, quận 1 (cũ); về sau, ông Quyền, một trong những người cha khai sinh quán mở thêm một chi nhánh tại nhà riêng trên đường Nguyễn Đình Chiểu. Ngày nay, quán ở Đa Kao đã ngừng hoạt động, chỉ còn một cửa tiệm duy nhất trên đường Nguyễn Đình Chiểu vẫn mở cửa đón khách. 

Chè Hiển Khánh gây ấn tượng với thực khách ngay từ những giây phút đầu tiên bởi nét hoài cổ của nó, từ biển hiệu ghi tên quán được viết tay đến cách bài trí bàn ghế, chén bát. Và đằng sau, sự cũ kỹ và cái tên “Hiển Khánh” thân thương đó là những người con xa quê luôn nhớ về hương vị quê nhà đầy thân thuộc khi tên quán được đặt theo tên một ngôi làng ở Nam Định, cội nguồn của những người chủ nhân đầu tiên của tiệm. Lúc mới mở, quán chỉ có hai loại chè là thạch trắng và đậu xanh, sau này đã có thêm nhiều loại mới đa dạng để thu hút được nhiều thực khách hơn.

3. Cháo lòng Bà Út - Gánh cháo nhỏ giản dị giữa lòng thành phố

Địa chỉ: 193 Cô Giang, phường Cô Giang, quận 1, thành phố Hồ Chí Minh (cũ).

Gánh cháo lòng nóng hổi giữa lòng thành phố - Nguồn: Internet

Gánh cháo lòng Bà Út có thể coi là minh chứng cho một chiều dài lịch sử phát triển của Sài Gòn với tuổi đời ít nhất là trên 60 năm. Mỗi bát cháo ở đây đều giữ đúng hương vị xưa cũ của Sài thành với huyết tươi được trộn trực tiếp cùng nước luộc lòng để nấu cháo. Một bát cháo đầy đủ có thể khiến những thực khách sành ăn no cả ngày với nhiều loại 'topping' (thành phần) như lòng, phèo, gan, bao tử...

Ký ức đôi khi không nằm trong tấm hình, mà nằm trong hương vị, trong âm thanh, trong cảm giác ngồi bên vỉa hè gió thổi qua tóc. Giữa thành phố hiện đại, những quán ăn nhỏ vẫn tồn tại như chứng nhân của thời gian, nơi mỗi người có thể tìm lại mảnh tuổi trẻ của mình. Bởi giữ một quán ăn không chỉ là giữ nghề, mà là giữ một phần ký ức tập thể - thứ mà dù năm tháng có làm phai, vẫn không thể xóa khỏi lòng người.

Tag: ẩm thực Sài Gòn