Liệu pháp chữa lành

Người xưa cho rằng, âm nhạc bắt nguồn từ thanh âm của thế giới tự nhiên, “thiên nhân hợp nhất”. Vì vậy, bên cạnh vai trò của một loại hình nghệ thuật giải trí, âm nhạc đã được sử dụng như một phương pháp điều trị bệnh.

Theo y học cổ truyền phương Đông, âm nhạc dùng để trị bệnh được hình thành từ “ngũ âm”: Giốc, Chủy, Cung, Thương, Vũ (tương ứng với các âm Do, La, Mi, Re, Sol trong phương Tây). Năm loại sóng thanh này kết hợp thành những giai điệu khác nhau, thông qua các tiết tấu, hoàn luật, tốc độ, độ rung mà ảnh hưởng đến phương thức vận động của 5 khí (Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ) và 5 tạng phủ lớn (tâm, can, tỳ, phế, thận) trong cơ thể.

Trong khi đó, khoa học hiện đại lại chỉ ra rằng, âm nhạc tác động đến cơ thể con người qua hai khía cạnh: Tác dụng vật lý (các tần số chấn động của những cơ quan bị bệnh sẽ được “điều chỉnh” bằng tần số của âm thanh) và tác dụng tâm lý (âm nhạc loại bỏ cơ chế “chiến đấu”, đưa cơ thể trở về trạng thái thư giãn).

Nghe loại nhạc yêu thích gây nên sự giải phóng các chất dẫn truyền thần kinh cảm xúc tốt như dopamine, serotonin và norepinephrine, giúp bạn thấy thư giãn và hạnh phúc, do đó tập trung tốt hơn.

Trị liệu bằng âm nhạc là một phương pháp trị liệu sử dụng các đặc tính cải thiện tâm trạng tự nhiên của âm nhạc thông qua các hoạt động: sáng tác giai điệu, viết lời bài hát, ca hát/nhảy/khiêu vũ, nghe nhạc, thảo luận về âm nhạc. Bất kỳ ai cũng có thể trải nghiệm và hưởng lợi với liệu pháp này, ngay cả khi họ không có kiến thức nền về âm nhạc.

Theo các nghiên cứu, trị liệu âm nhạc hữu ích với những người mắc bệnh Alzheimer, căng thẳng, trầm cảm, rối loạn cảm xúc, tự ti…Liệu pháp này còn trấn an tinh thần những người mất ngủ, tâm thần phân liệt, rối loạn thần kinh, huyết áp cao hay giảm đau, lo lắng với người trong giai đoạn phẫu thuật. Với trẻ em và người tự kỷ, trị liệu âm nhạc là cách để cải thiện kỹ năng giao tiếp, mang lại cảm giác an toàn, điều tiết cảm xúc, phát triển nhân cách…

Âm thanh tự nhiên

Tiếng sóng vỗ bên bờ biển, tiếng lá cây trong gió, tiếng chim hót trên cây, tiếng mưa rơi, chuông gió hay tiếng sáo thổi…đều là những thanh âm tự nhiên quen thuộc nhưng mang lại cảm giác nhẹ nhàng, yên bình, an toàn. Vì vậy, mỗi khi stress, chúng ta có cách giải quyết đơn giản là hòa mình vào thiên nhiên, lắng nghe âm thanh xung quanh để xua tan đi âu lo mệt mỏi, khiến bạn bình tâm và bình tĩnh hơn. Từ đó, bạn sẽ cải thiện được tâm trạng và sự tập trung, loại bỏ cảm xúc tiêu cực.

Âm thanh từ thiên nhiên mang lại cảm giác gần gũi, an toàn cho con người

Các nhà nghiên cứu cho rằng, những âm thanh từ thiên nhiên có khả năng phục hồi tâm lý bởi chúng làm thay đổi cơ chế nhận thức của não và giảm bản năng “chiến đấu” tự nhiên của con người. Vậy nên chúng ta giảm phản ứng “chiến đấu hoặc bỏ chạy”, “phản ứng stress cấp tính” và tăng phản ứng “nghỉ ngơi”, đưa cơ thể về trạng thái thư giãn.

Nhạc cổ điển (Baroque)

Nhạc cổ điển, nhạc ít lời, ambient là phương pháp phổ biến trong nghiên cứu về âm nhạc và căng thẳng. Những bản nhạc cổ điển của những nhà soạn nhạc nổi tiếng như Mozart, Beethoven, Johann Sebastian Bach, Chopin, Haydn… có giai điệu dễ nghe, gợi lên tâm trạng tích cực và kích hoạt những cảm xúc hạnh phúc. Khi bạn cảm thấy bế tắc, nhạc cổ điển sẽ giúp bạn thư giãn đầu óc, nảy sinh ý tưởng hay giải quyết công việc hiệu quả.

Các loại nhạc cổ điển giúp bạn tập trung trong công việc, gợi cảm hứng sáng tạo 

Loại nhạc Ambient là thể loại nhạc liên quan đến môi trường xung quanh, được tạo ra bởi các yếu tố pha trộn giữa nhạc cụ và nhạc điện tử. Đây thường là nhạc không lời, nhấn mạnh vào tông nhạc và bầu không khí, phù hợp với người đang đối mặt với dạng công việc lại đi lặp lại nhiều lần, yêu cầu sự tập trung cao.

Ngoài ra, dòng nhạc Epic (nhạc sử thi), là loại nhạc không lời, hiện đại, mang âm hưởng cổ điển, được chuyển thể từ nhiều loại nhạc khác nhau, chủ yếu được dùng cho trailer phim hoặc quảng cáo. Đây là dòng nhạc truyền cảm hứng mạnh mẽ với giai điệu hào hùng, đem đến cho người nghe cảm xúc thăng hoa. Nhạc Epic phù hợp với công việc cần tính sáng tạo, thúc đẩy năng lượng và trí tưởng tượng phong phú.

Nhạc thiền

Âm nhạc kết hợp với thiền định là phương pháp chữa lành tâm hồn được nhiều người ứng dụng. Đây là các đoạn nhạc không lời êm dịu kết hợp với âm thanh tự nhiên (tiếng chim, tiếng nước chảy, tiếng chuông chùa…) và hình ảnh thiên nhiên thanh bình. Chúng được tìm kiếm với các từ khóa như “healing music”, “relaxing music”, “soothing music”, “stress relief music”…

Nhạc thiền hướng đến chiều sâu trong tâm hồn, mang lại sự thư thái

Đặc trưng của âm nhạc được sử dụng để thiền có nhịp độ chậm, có thể làm giảm nhịp tim, giảm mức độ lo lắng và stress, từ đó giúp ta buông bỏ những phiền muộn và truyền cảm hứng về tinh thần vui vẻ, lạc quan. Thiền có hướng dẫn bao gồm: nghe nhạc, người kể chuyện hoặc diễn giả sẽ giúp hướng dòng năng lượng và sự tập trung của bạn. Bạn có thể nghe để tăng khả năng tập trung khi thiền, khi luyện tập chánh niệm, khi thực hành yoga hay đơn giản chỉ là nghe để chìm vào giấc ngủ dễ dàng hơn.

Tag: âm nhạc chữa lành tác dụng của âm nhạc nhạc thiền nhạc cổ điển trị liệu bằng âm nhạc