Trên TikTok, Instagram và hàng loạt diễn đàn trực tuyến, hàng ngàn bạn trẻ đang rủ nhau “xả độc kỹ thuật số” bằng những thử thách cực kỳ cool như “48h no social media”, “screen-free Sunday” hay “digital detox weekend”. Không còn là lời khuyên khô khan từ chuyên gia sức khỏe, việc tạm rời xa thế giới ảo giờ đây trở thành một lối sống thời thượng. Một cách để thở, để thấy mình là một con người đang sống thực, chứ không chỉ là một cái avatar luôn online 24/7.

Ảnh minh họa: Internet

Gen Z - thế hệ vừa sống "online", vừa biết cách "log out" để sống thật

Nghe có vẻ mâu thuẫn, nhưng chính Gen Z - thế hệ sinh ra và lớn lên cùng công nghệ lại là những người đầu tiên nhận ra: mãi đắm chìm trong thế giới ảo không có nghĩa là đang sống.

Không phải ai cũng làm điều đó vì họ giác ngộ. Nhiều bạn trẻ đơn giản chỉ nhận ra một điều: họ đang mệt mỏi mà không hiểu vì sao. Không muốn online nhưng lại chẳng thể offline. Lướt mạng xã hội cả tiếng mà chẳng nhớ mình vừa xem gì. Lúc nào cũng trong trạng thái bị “kéo” đi bởi thông báo, tin nhắn, bình luận, tin tức. Ngay cả khi ngồi trong một quán cà phê xinh xắn cùng bạn bè, chiếc điện thoại vẫn nằm giữa bàn như một ‘người thứ ba’ không thể thiếu.

Ảnh minh họa: Internet

Sự ngộp thở ấy đã thôi thúc một làn sóng “digital detox” mới không đến từ bác sĩ hay nhà trị liệu, mà đến từ chính những người trẻ đang tự cứu mình khỏi vòng xoáy của kết nối vô tận.

Silent Walk, Screen-free Sunday: Những “nghi thức” đơn giản mà hiệu quả
Tại Nhật Bản, “Silent Walk” đang trở thành một trào lưu đầy yên bình. Người tham gia chỉ cần… đi bộ một mình mà không mang theo bất kỳ thiết bị công nghệ nào. Không nhạc. Không điện thoại. Không hình ảnh. Chỉ có tiếng bước chân, nhịp thở và những gì bạn thật sự cảm nhận được trong khoảnh khắc hiện tại.

Ảnh minh họa: Internet

Ở châu Âu, “Screen-free Sunday” được khuyến khích trong các trường học và gia đình dành riêng một ngày không dùng điện thoại, không mạng xã hội, không Netflix, không email công việc. Thay vào đó là những hoạt động tưởng như cũ kỹ nhưng lại đầy mới mẻ: đọc sách giấy, viết thư tay, nấu ăn cùng nhau, hoặc chỉ đơn giản là… nằm lặng thinh nhìn mây trôi.

Tại Hàn Quốc, trào lưu “48h Challenge” đang khiến nhiều người bất ngờ khi hàng loạt hot TikToker tuyên bố off mạng xã hội 2 ngày mỗi tháng. Và họ kể lại: đó là 48 giờ đầu tiên trong tháng mà họ ngủ sâu, ăn ngon và làm việc tập trung hơn bao giờ hết.

Không chỉ là detox cho não, mà là detox cho lòng
Nửa năm trôi qua, bạn đã làm được bao nhiêu việc? Bao nhiêu deadline? Bao nhiêu lần cuộn story suốt đêm dù mắt đã cay xè? Bao nhiêu lần bạn cảm thấy mất kiên nhẫn với chính mình?

Ảnh minh họa: Internet

Digital detox không phải là chạy trốn công nghệ. Mà là hành động chủ động để lấy lại quyền làm chủ tâm trí. Não bộ của bạn không được thiết kế để tiếp nhận cả trăm thông báo mỗi giờ, để chuyển từ tin nhắn sang video, từ drama sang cảnh báo thiên tai chỉ trong vài giây. Càng nhiều kết nối, ta lại càng mất khả năng kết nối thật sự với người khác, và với chính mình.

Bạn có còn nhớ lần gần nhất mình ăn cơm mà không cầm điện thoại không? Lần cuối bạn nhìn thấy mặt trời lặn thật sự mà không nhìn qua filter Instagram?

Digital Detox, xu hướng mới của sự sống mới
Điều thú vị là: giới trẻ bây giờ không còn thấy việc "tắt mạng" là nhàm chán nữa. Ngược lại, nó trở thành một biểu tượng sống chất. Người biết off mạng đúng lúc được xem là người có kỷ luật, bản lĩnh và hiểu rõ điều gì là ưu tiên. Việc giảm dùng điện thoại được coi là cách tăng chất lượng sống, tăng sự tập trung, và tăng độ hấp dẫn cá nhân của bản thân mình lên.

Có cả ứng dụng và cộng đồng dành cho điều đó: từ app “Forest” (gieo cây mỗi lần bạn không dùng điện thoại), đến “Freedom” (chặn toàn bộ mạng xã hội trong giờ làm), hay nhóm Facebook chuyên chia sẻ trải nghiệm sau mỗi lần tạm off mạng.

Ảnh minh họa: Internet

Và bạn sẽ ngạc nhiên khi biết rằng: những bộ óc sáng tạo nhất thế giới đều có nghi thức digital detox riêng. Từ nhà văn Murakami đến CEO các hãng công nghệ lớn, từ nghệ sĩ indie đến nhà làm phim họ đều hiểu rằng sự sáng tạo không sinh ra từ việc bị làm phiền liên tục, mà từ những khoảng lặng.

Gen Z Việt Nam cũng đang nhập cuộc detox
Không cần phải nhìn đâu xa, tại Việt Nam, nhiều bạn trẻ cũng đã bắt đầu lựa chọn sống chậm hơn trong thế giới số. Những hội nhóm như “Sống Tối Giản”, “Cai mạng xã hội”, hay “Nghỉ ngơi có ý thức” trên Facebook đang ngày càng đông thành viên. Nhiều bạn thử off TikTok 1 tuần, xóa Instagram trong mùa thi, hoặc thiết lập “giờ không công nghệ” vào buổi tối.

Bạn Uyên, sinh viên năm 3 tại TP.HCM, chia sẻ: “Ban đầu em chỉ định xóa mạng xã hội 3 ngày vì thấy mình mệt mỏi quá. Không ngờ lại là 3 ngày dễ chịu nhất trong cả tháng. Em đọc xong một cuốn sách, gọi điện thoại cho bố mẹ, và ngủ ngon lần đầu sau nhiều tuần.”

Digital detox vì thế không còn là điều quá khó, nó đang trở thành một thói quen sống khỏe kiểu mới của người trẻ Việt: có ý thức, có chọn lọc và đầy chủ động.

Hãy bắt đầu từ những điều nhỏ
Không cần lập kế hoạch ầm ĩ. Không cần xóa app hay đập điện thoại. Bạn có thể bắt đầu bằng những điều rất nhỏ như:

• Đặt điện thoại sang một bên trong bữa ăn
• Tắt toàn bộ thông báo trong 2 giờ làm việc
• Dành 15 phút mỗi sáng không chạm vào bất kỳ thiết bị nào
• Đi bộ 10 phút mỗi chiều mà không tai nghe, không điện thoại

Ban đầu sẽ thấy trống rỗng. Nhưng rồi bạn sẽ bất ngờ: sự trống ấy không đáng sợ như bạn tưởng. Trái lại, nó là cánh cửa để bạn thấy được mình đang cần điều gì. Không phải một story đẹp hơn, mà là một tâm trí bình an hơn. Cuối cùng, nếu nửa năm đã qua trong sự bận rộn và rối ren, thì hãy để nửa năm còn lại là hành trình bạn chọn “tắt bớt” để sống sâu hơn. Vì đôi khi, chính lúc bạn off mạng là lúc bạn kết nối được với bản thân mình nhiều nhất.

Tag: