Tài nguyên nước ngày càng khan hiểm

Tháng Bảy vừa qua đã chứng kiến kỷ lục nhiệt độ cao nhất được ghi nhận từ trước đến nay trên toàn cầu. Mặt khác, một vấn đề khác đang thu hút sự quan tâm, đó là tình hình tài nguyên nước. Theo các nhà nghiên cứu, chu kỳ tự nhiên của nước đang trải qua sự biến đổi, dẫn đến tình trạng mưa lớn và hạn hán cực kỳ nghiêm trọng.

Tài nguyên nước đang ngày càng khan hiếm đang ảnh hưởng đến cả con người và các hệ sinh thái tự nhiên, khi mà nhu cầu sử dụng nước tăng cao do tác động của những đợt nắng nóng khắc nghiệt. Ngày 16.8, Viện Tài nguyên Thế giới đã công bố một bản đồ thể hiện tình trạng thiếu nước hiện tại và trong tương lai. Đây là kết quả của sự hợp tác với Aqueduct, một chương trình được đồng tổ chức bởi một liên minh gồm các trung tâm nghiên cứu, chính phủ, trường đại học và doanh nghiệp.

Với sự chuyên môn trong việc nghiên cứu các vấn đề liên quan đến tài nguyên và môi trường, Viện Tài nguyên Thế giới đã hợp tác với Aqueduct để đưa ra bản đồ thể hiện tình trạng thiếu nước hiện tại và trong tương lai, nhằm đánh bại thông tin quan trọng về vấn đề ngày càng nghiêm trọng này.

Tình hình nguy cấp tại khu vực Nam Á

Báo cáo từ Viện Tài nguyên Thế giới đã chỉ ra rằng gần một nửa dân số toàn cầu, tương đương khoảng 4 tỷ người, đang đối mặt với tình trạng căng thẳng nghiêm trọng về nguồn nước ít nhất một tháng trong năm. Dựa vào phân tích của WRI và Aqueduct, dữ liệu từ 1979 đến 2019 cho thấy tỷ lệ này có thể gia tăng lên tới khoảng 60% vào năm 2050.

Ít nhất 60% tài nguyên nước hiện có đã được sử dụng, dẫn đến sự cạnh tranh nội bộ giữa các người sử dụng nước khác nhau. Tình trạng thiếu hụt nước được dự đoán sẽ trở nên càng nghiêm trọng nếu không có các chính sách mạnh mẽ để dự phòng và ứng phó với những tình huống khó khăn có thể xảy ra trong tương lai.

Hiện nay, có khoảng 25 quốc gia đang phải đối mặt với mức căng thẳng về tài nguyên nước. Điều này cho thấy sự không cân đối giữa việc sử dụng nước và nguồn nước dự trữ đã đạt ít nhất 80%. Các quốc gia phải đối mặt với tình trạng nghiêm trọng nhất như Bahrain, Cyprus, Lebanon, Kuwait, Oman ngoài ra còn có Hy Lạp, Chile và Tunisia. Hơn 74% dân số phải đối mặt với tình trạng thiếu nước nghiêm trọng tại khu vực Nam Á, tuy nhiên tỷ lệ này vẫn thấp hơn so với khu vực Trung Đông và Bắc Phi, khu vực có đến 83% dân số bị ảnh hưởng.

Thách thức của tình trạng khan hiếm nước

Dự kiến, trong tương lai, có thêm 1 tỷ người sẽ đối mặt với tình trạng căng thẳng tài nguyên nước cực kỳ nghiêm trọng vào giữa thế kỷ này. Điều này có thể xảy ra ngay cả trong trường hợp mức tăng nhiệt độ trung bình được giới hạn trong khoảng từ 1,3°C đến 2,4°C.

Đối diện với tình hình này, WRI cho biết nhiều chính quyền đã áp dụng các biện pháp cắt nước tại một số khu vực. Tại Ấn Độ, Mexico, Iran và Nam Phi đã thực hiện các chính sách này. Ngoài ra, thành phố Cape Town ở Nam Phi đã phải trải qua nhiều tháng sống trong tình trạng không có nước trong đường ống.

Không chỉ ở châu Phi và khu vực Nam Á, thậm chí các quốc gia phát triển cũng đã phải đối mặt với tình trạng thiếu nước cục bộ, tạo ra những tình huống không thể tưởng tượng. Tại Anh, trong tháng 6 tình trạng thiếu nước đã dẫn đến việc cắt nước tại một số trường học ở vùng Sussex khi nhu cầu vượt quá nguồn cung cấp có sẵn trong thời tiết nắng nóng của tháng đó.

Năm 2022, ở  Pháp, hơn 700 đô thị đã phải dùng xe bồn và cung cấp nước đóng chai để đáp ứng nhu cầu sử dụng trong mùa Hè. Thậm chí, tại hải ngoại, người dân tại Guadeloupe, một vùng thuộc Pháp, đã phải tuân thủ lịch phân phối nước định kỳ.

Nhu cầu sử dụng nước đang không ngừng gia tăng trên phạm vi toàn cầu. Nhu cầu này đã tăng gấp đôi kể từ năm 1960, do sự gia tăng trong nông nghiệp tưới tiêu, nhu cầu ngày càng tăng về sản xuất năng lượng, ngành công nghiệp và sự gia tăng dân số. Thậm chí, tốc độ gia tăng nhu cầu về nước còn nhanh hơn tốc độ gia tăng dân số toàn cầu.

Nhu cầu gia tăng khiến khai thác nước vượt quá mức

Bản đồ dự báo phân bổ nước của WRI đã đưa ra một tín hiệu cảnh báo đáng chú ý về nguy cơ nghiêm trọng liên quan đến an ninh lương thực. Đến 60% cây trồng đang cần sự tưới tiêu đang đối diện với nguy cơ cực kỳ cao do tình trạng căng thẳng nước. Các loại cây như mía, lúa mì, gạo và ngô đặc biệt đang phải gánh chịu tác động nặng nề từ tình trạng này.

Sự phụ thuộc quá mức vào nguồn nước cũng đã làm cho ngành công nghiệp khai khoáng trở nên yếu đối với tài nguyên này. Tại Chile, một trong những nhà sản xuất lithium lớn thứ hai trên thế giới và kim loại quan trọng trong việc chuyển đổi năng lượng, đã đưa ra kế hoạch tăng mức tiêu thụ nước lên 20 lần vào năm 2050.

Sự gia tăng không ngừng của nhu cầu sẽ tạo ra áp lực to lớn lên nguồn nước bề mặt và nguồn nước ngầm, dẫn đến nguy cơ khai thác quá mức trong tương lai. Hậu quả suy giảm này sẽ tiếp tục đẩy thêm vào tình trạng khủng hoảng môi trường.

Bà Samantha Kuzma, một chuyên gia về quản lý dữ liệu và định vị địa lý cho chương trình Aqueduct và WRI, đã chia sẻ rằng Hội nghị khủng hoảng nước toàn cầu của Liên hợp quốc diễn ra tại New York vào tháng 3 năm 2023 đã thu hút đến 800 cam kết. Tuy nhiên, tại thời điểm hiện tại, điều quan trọng là cung cấp nguồn kinh phí và thực hiện các biện pháp cụ thể.

Tag: WRI nước tài nguyên môi trường